Zelf een PGB regelen

ZELF PGB REGELEN

© Mantelzorgtrefpunt.nl/Agnes Lagerweij 

Degene waar je voor zorgt kan zorg op twee manieren laten regelen: zorg in natura of een PersoonsGebonden Budget (PGB). In het ene geval krijg je zorg via gecontracteerde zorgverleners en in het andere geval koop je zelf zorg in. Wat betekent dat nu voor jou als mantelzorger als degene waar je voor zorgt ervoor kiest om zorg in te kopen. Hieronder krijg je meer uitgelegd over het PersoonsGebonden Budget. 

Wat is een PGB?

De afkorting PGB staat voor PersoonsGebonden Budget en is een subsidie van de overheid.

Hiermee kun je zelf de zorg inkopen die jij of je naaste nodig heb. Je kunt hierbij denken aan: 

• Intensieve zorg & begeleiding
• Persoonlijke verzorging en verpleging
• Hulpmiddelen en voorzieningen 

Met een PGB kun je zelf je zorgverleners uitkiezen en inhuren. 

Voor wie is een PGB bedoeld?

Als je vanwege een beperking, aandoening of stoornis meer dan de gebruikelijke zorg, hulp of begeleiding nodig hebt, kun je gebruikmaken van een PersoonsGebonden Budget. Denk bijvoorbeeld aan: 

• Ouderen die kwetsbaar zijn.
• Mensen met een chronische ziekte.
• Mensen met een lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke beperking.
• Jongeren met een aandoening, stoornis, beperking of psychisch probleem. 

Jouw inkomen of vermogen speelt geen rol bij het wel of niet in aanmerking komt voor een PGB. Wel heeft je inkomen of vermogen invloed op de hoogte van de eigen bijdrage die je meestal betaalt. Wanneer je een PGB aanvraagt, heb je vaak wel te maken met een aantal voorwaarden. 

Soorten PGB

Een PGB kun je vanuit vier wetten regelen, namelijk: 

• PGB via de Wet langdurige zorg (Wlz)

Hieronder vallen mensen die intensieve, langdurige zorg nodig hebben, zoals: chronisch zieken, kwetsbare ouderen en mensen met een ernstige geestelijke of lichamelijke beperking of aandoening.

• PGB via de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)

Hieronder vallen mensen die begeleiding en ondersteuning nodig hebben, dit kan individueel of in groepsverband zijn, zoals: huishoudelijke hulp, dagbesteding of bepaalde voorzieningen en hulpmiddelen.

• PGB via de Zorgverzekeringswet (Zvw)

Hieronder vallen mensen die persoonlijke verpleging en/of verzorging nodig hebben of kinderen die behoefte hebben aan intensieve zorg, bijvoorbeeld bij autisme.

• PGB via de Jeugdwet

Hieronder vallen kinderen en jongeren die zorg, hulp en/of ondersteuning nodig hebben, zoals: persoonlijke verzorging, begeleiding of kortdurend verblijf. 

PGB aanvragen

Een PGB kun je als volgt aanvragen: 

1. Zoek eerst uit bij welk zorgloket je terecht kunt met jouw aanvraag.
2. Vraag online of telefonisch een PGB aan.
3. Het zorgloket beoordeelt je persoonlijke situatie en je zorgvraag.
4. Het zorgloket bekijkt op welke zorg je recht hebt.
5. De verzekeraar, het zorgkantoor of de gemeente beslist of je een PGB krijgt en welke voorwaarden voor jou gelden. 

Zorgloketten

Afhankelijk van je zorgvraag kun je bij drie zorgloketten terecht: de gemeente, de zorgverzekeraar of het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg). Bij het zorgloket geef je uitleg waarom jij een PGB nodig hebt.

 

Wet	Pgb-Wlz	Pgb-Wmo	Pgb-Zvw	Pgb-Jeugdwet
Voor wie	Burgers die intensieve, langdurige zorg nodig hebben in de nabije omgeving.	Burgers die hulp of ondersteuning nodig hebben in en rond het huis.	Burgers die thuis persoonlijke verzorging of verpleging nodig hebben.	Kinderen en jongeren die zorg, hulp of ondersteuning nodig hebben.
Welk loket	CIZ	Gemeente	Zorgverzekeraar	Gemeente
Hoe	Neem telefonisch of via de website contact op met het CIZ. Het CIZ bekijkt je persoonlijke situatie en beoordeelt op welke zorg je recht hebt. Je indicatie gaat naar het Zorgkantoor, waarbij je het PGB kunt aanvragen en je geeft aan waarom.   Het Zorgkantoor beslist of je het PGB krijgt.	Neem contact op met het Wmo-loket van de gemeente in je woonplaats. De gemeente bekijkt je persoonlijke situatie en beoordeelt op welke zorg je recht hebt. Je vraagt hier een PGB aan en je geeft aan waarom. De gemeente beslist of je het PGB krijgt.	Neem contact op met de Zorg-verzekeraar om een Zvw-budget aan te vragen. De verzekeraar beoordeelt je aanvraag en je geeft eventueel aan waarom. De verzekeraar beslist of je een Zvw-budget krijgt.	Neem contact op met de gemeente om jeugdhulp aan te vragen en meldt je kind aan. De gemeente bekijkt de persoonlijke situatie van je kind en beoordeelt op welke zorg je kind recht heeft. Er is een recht op PGB bij individuele voorzieningen. Je vraagt hier een PGB aan en je geeft aan waarom. De gemeente beslist of je kind het PGB krijgt.

 

PGB-Wlz en voorwaarden

Je krijgt een budgetplan, waarin staat beschreven welke zorg je inkoopt bij welke zorgverleners. Je neemt contact op met deze zorgverleners en sluit een contract af. In elke zorgcontract staat vermeld welke zorg wordt verleend. De Sociale Verzekeringsbank (SVB) keurt het PGB-contract goed. Behandelingen krijg je niet betaalt vanuit het PGB. Soms is het verplicht dat iemand het PGB voor je beheert. 

PGB-Wmo en voorwaarden

Soms is de zelf ingekochte zorg duurder dan zorg die wordt geleverd via zorg in natura. De gemeente kan dan beslissen dat je het bedrag krijgt dat zorg in natura zou kosten. Voor hulp bij het aanvragen van PGB kun je via de gemeente gratis een cliëntondersteuner inschakelen. Bij je zorgaanvraag dien je duidelijk aan te geven waarom een PGB voor jou en in jouw situatie geschikt is. Bovendien beoordeelt de gemeente de kwaliteit van de ingekochte diensten en hulpmiddelen. Ook is het mogelijk dat er extra regels gelden voor de hulp die je krijgt van familie, vrienden en kennissen. 

PGB-Zvw en voorwaarden

Als je voor 2015 een PGB hebt voor de indicatie persoonlijke verpleging en/of verzorging, of intensieve kindzorg, heb je vanaf 2015 automatisch een PGB van je zorgverzekeraar gekregen.  Een nieuwe PGB of herindicatie kun je aanvragen door middel van een gesprek met de wijkverpleegkundige die door de zorgverzekeraar is gecontracteerd. De wjkverpleegkundige onderzoekt de hulpvraag, zorgbehoefte en persoonlijke situatie en bekijkt welke oplossingen er zijn voor jou. Hierna wordt besloten welke zorg je krijgt toegekend en je kunt dan kiezen voor een PGB. Je geeft duidelijk aan waarom dat nodig is. Je schrijft daarvoor een budgetplan waarin staat welke zorg je wilt inkopen. De zorgverzekeraar beoordeelt aan de hand van criteria of een PGB geschikt is en de kwaliteit van de ingekochte zorg. Elke zorgverzekeraar heeft een eigen reglement voor een PGB. Dit kun je nalezen in de polisvoorwaarden van de zorgverzekering. 

PGB-Jeugdwet

Vaak biedt de gemeente eerst een individuele voorziening aan via zorg in natura. Als ouder of verzorger kijk je of deze voorziening geschikt is of dat een PGB echt nodig is voor je kind. Je dient duidelijk aan te geven waarom een PGB voor jouw kind beter is dan zorg in natura. De indicatiesteller van de gemeente of de jeugdarts stellen vast welke en hoeveel zorg er nodig is. Soms is de zelf ingekochte zorg duurder dan zorg die je krijgt geleverd via zorg in natura. De gemeente kan dan beslissen dat je het bedrag krijgt dat zorg in natura zou kosten. Voor hulp bij het aanvragen van PGB kun je via de gemeente gratis een cliëntondersteuner inschakelen. Bovendien beoordeelt de gemeente de kwaliteit van de ingekochte diensten, hulpmiddelen en voorzieningen. Ook is het mogelijk dat er extra regels gelden voor de hulp die je krijgt van familie, vrienden en kennissen. 

Kosten en uitbetaling PGB

Vanaf 1 januari 2015 geldt dat de Sociale VerzekeringsBank (SVB) alleen uitbetaalt aan zorgverleners die goedkeuring hebben op grond van een zorgovereenkomst met de gemeente of het zorgkantoor. De SVB registreert deze zorgovereenkomsten van budgethouders zelf. De SVB betaalt vanuit jouw budget en in jouw opdracht de zorgverleners zelf. De SVB neemt daardoor een deel van de financiële administratie over en voert de eventuele werkgeverstaken voor jou uit. Het is van belang om op tijd de getekende zorgovereenkomsten naar de SVB te sturen. Hiermee leg je verantwoording af over de besteding van het budget. Declaraties kun je doorgeven bij de SVB via ‘Mijn Pgb’. 

Administratie bij PGB-Zvw

Als je een PGB hebt via de zorgverzekeringswet, kun je ervoor kiezen om gebruik te maken van de diensten van de SVB of dat jij zelf je eigen administratie regelt. Rekeningen betaal je zelf en deze kun je achteraf bij de zorgverzekeraar declareren. 

Eigen administratie voeren

Met een eigen administratie voor je PGB houd je overzicht over afspraken en betalingen. Ook kun je eenvoudig terugvinden hoe je je budget hebt besteed. Ook al doet de Sociale Verzekeringsbank (SVB) of een PGB-bureau een deel van de administratie, dan is het altijd verstandig om zelf een administratie bij te houden. Jij bent en blijft verantwoordelijk voor hoe je het geld hebt uitgegeven. Je kunt de administratie in de online omgeving van de Sociale Verzekeringsbank (SVB) bijhouden. Het is verstandig om ook alles op te slaan op je eigen computer of uit te printen en te bewaren in mappen.

Je moet de administratie 5 jaar bewaren.

Stukken die je bewaart zijn bijvoorbeeld: 

• Brieven en andere informatie van de gemeente, en brieven van jou aan de gemeente
• Brieven en andere informatie van de SVB, en brieven van jou aan de SVB
• Brieven en andere informatie van de zorgverzekeraar, en brieven van jou aan de zorgverzekeraar
• Brieven en andere informatie van het zorgkantoor, en brieven van jou aan het zorgkantoor
• Brieven en andere informatie van het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) en brieven van jou aan het CIZ
• Brieven en facturen van het CAK
• Brieven of e-mails tussen jou en je zorgverleners
• De zorgovereenkomsten met je zorgverleners
• Je persoonlijk plan, zorgmomentenoverzicht en budgetplan
• Facturen en urenbriefjes van je zorgverleners, óók als je ze hebt doorgestuurd naar de SVB of zorgverzekeraar 

Eigen bijdrage

Voor een PGB voor de Wlz, Wmo of Jeugdwet betaal je vaak een eigen bijdrage. Als je wilt weten hoe hoog dit bedrag is, dan kun je dit bekijken op de CAK website g

PGB en belasting betalen

De inkomsten zijn voor jou als budgethouder niet belast. Over het loon of de vergoeding van de zorgverlener moeten altijd belastingen en premies worden betaald. Als de zorgverlener geen zorginstelling of zzp’er is, kun je als budgethouder de SVB vooraf de belastingen en premies laten inhouden en laten afdragen aan de Belastingdienst. Dit heet salarisadministratie. Ook maakt de SVB dan de loonstroken en jaaropgaven voor de budgethouder en de zorgverlener.

PGB in het buitenland

Als je niet in Nederland woont, kun je geen PGB krijgen. Wel mag je als budgethouder zorg in het buitenland inkopen. Hiervoor geldt dat je de zorg (langer dan 6 weken) die je in het buitenland inkoopt bij lokale zorgverleners dient te melden aan het zorgkantoor. Daarnaast mag je het PGB maximaal dertien weken per jaar gebruiken voor het inkopen van zorg in het buitenland. Bij terminale zorg is dat maximaal één jaar. 

PGB of zorg in natura

Bij zorg in natura koopt het zorgkantoor, de gemeente of de zorgverzekeraar de zorg voor je in. De gecontracteerde zorgaanbieders leveren de zorg en de gemeente, het zorgkantoor of de zorgverzekeraar organiseren voor jou de administratie. Jij kunt met de zorgaanbieder duidelijke afspraken maken over de manier waarop je zorg krijgt. Vaak is daarin veel mogelijk.

Met een PGB bepaal je zelf welke zorgverleners jou gaan ondersteunen en hoe je de zorg precies ontvangt. Met jouw persoonlijke budget contracteer je zelf zorgverleners, je betaalt hen en je houdt de administratie bij. Verder leg je verantwoording af aan het zorgkantoor. 

PGB en mantelzorg

Het PGB staat op naam van degene waarvoor je voor zorgt. Hij of zij kan zorg inkopen van dit PGB. Zo kan de zorgvrager een contract met jou als mantelzorger of anderen afsluiten. Er gelden dan wel de volgende voorwaarden: 

• Je moet de zorg geven waarvoor het PGB is bedoeld.
• Je legt de afspraken vast in een zorgovereenkomst. Ook als je familie van elkaar bent. 

De SVB heeft verplichte zorgovereenkomsten die je kunt terugvinden op de website www.svb.nl. Dit zijn contracten die je dient te gebruiken. 

Overstappen

Aan het eind van het jaar kun jij je huidige zorgverzekering vergelijken en eventueel overstappen. Als je met een PGB overstapt naar een andere zorgverzekeraar, dien je opnieuw een PGB aan te vragen. Dat komt omdat zorgverzekeraars verschillende reglementen hanteren voor het PGB. Dit PGB-reglement vind je in de polisvoorwaarden. 

Per Saldo

Per Saldo is een landelijke vereniging van mensen met een PGB. Deze vereniging helpt je met persoonlijk advies, juridische dienstverlening, cursussen en voorlichting. Je kunt Per Saldo bellen met je vraag en een beroep op hen doen bij vragen rond een klacht of bezwaar. In de cursussen leer je alle ins en outs over het PGB en hoe je het moet beheren. 

Boek PGB natuurlijk!

Wil je meer weten over het PGB? Lees dan het handboek PGB natuurlijk! van Freke Schoemaker. Dit boek is overzichtelijk ingedeeld en staat vol praktische tips. In het boek legt Schoemaker uit waar je je kunt melden als je hulp nodig hebt en wat het verschil is tussen zorg in natura en een PGB. De procedures die gelden voor het aanvragen van een zorgindicatie en van een PGB  in vier verschillende zorgwetten krijg je stap voor  stap uitgelegd. Ook krijg je tips voor het inkopen van de zorg en het beheren van een PGB, net als een uitgebreide begrippenlijst en een overzicht van handige en nuttige websites. 

Handige websites

www.persaldo.nl

www.rijksoverheid.nl

www.svb.nl

www.zorgwijzer.nl

Link naar een voorbeeld budgetplan: https://www.informatielangdurigezorg.nl/documenten/publicaties/2020/01/10/budgetplan

Link naar een voorbeeld registratie zorgmomenten:

https://www.pgb.nl/hulp-en-advies/slimme-lijstjes/slim-lijstje-zorgmomentenoverzicht/

 

Bronvermelding: Per Saldo, Zorgwijzer en Rijksoverheid 

Noot: stichting Mantelzorgtrefpunt.nl heeft geprobeerd zo volledig mogelijk te zijn in haar informatie over het PGB. Mochten er zaken ontbreken, dan vernemen wij dat graag van jou. Geef deze wijzigingen door, dan kunnen wij dit in het artikel verwerken.  

© Mantelzorgtrefpunt.nl/Agnes Lagerweij