Mantelzorgen is meer dan de dagelijkse zorg voor elkaar. Je bent mantelzorger als je langere tijd onbetaald zorg geeft. Meestal kies je er niet bewust voor, maar ben je erin gerold. Je vindt het logisch om deze zorg te geven. Het kwam doordat je kind, partner of ouder ziek werd of een beperking heeft. Eigen belangen zet je soms opzij om er te kunnen zijn voor je naaste. Mantelzorger zijn kan zwaar worden en intensief zijn. Als we dan ook nog in een Coronapandemie terechtkomen met een lockdown, hoe houd je dan alle ballen in de lucht?
Eind 2019 hoorden we voor het eerst van Corona. Toen was het nog aan de andere kant van de wereld, maar dat bleef niet zo. Het kwam ook bij ons in Nederland. Vorig jaar half maart was er opeens de eerste lockdown. Tijdens mijn werk in de thuiszorg zag ik de onzekerheid. Iets wat we allemaal wel voelden. Wat was dit voor een ziekte en wat staat er ons nog te wachten? Gevoelens van onrust, soms ook van angst. Mensen verlangden naar hun kinderen, kleinkinderen en omgekeerd. Zouden we elkaar besmetten wanneer we elkaar een bezoek zouden brengen? Kinderen brachten de boodschappen bij de ouders tot de deur en zwaaiden voor het raam. Ze waren bang om hun kwetsbare ouders te besmetten. Mensen durfden er zelf ook niet meer op uit, bang om bijvoorbeeld in de supermarkt besmet te worden. Verzorgingshuizen, dagopvang en buurthuizen werd gesloten. Vrijwilligers durfden niet meer te komen. Mantelzorgers zagen de gehele zorgtaak op hun schouders neerkomen. Durf je dan als mantelzorger in deze lockdown om hulp te vragen?
Een lockdown vraagt veel energie van de mantelzorger. De cliënt en de mantelzorger vertellen waar ze tegenaan lopen. Zij weten wat ze prettig vinden en wat in hun situatie werkt. Als Buurtzorg vinden we het belangrijk om de cliënt en de mantelzorger te leren kennen vanaf het moment dat we de zorg starten. Samenwerken is voor ons vanzelfsprekend. Samen zorgen vraagt om een gelijkwaardige relatie; een relatie waarin we elkaar serieus nemen en respect hebben voor elkaars opvattingen. Zo bouwen we aan een vertrouwensrelatie. Als er vertrouwen is, heb je het gevoel dat je op elkaar kunt rekenen. Bij aanvang van de zorg is het netwerk vaak gedeeltelijk bekend bij de thuiszorgmedewerkers. Voor de cliënt en mantelzorgers is het waardevol om inzicht te hebben in het eigen netwerk. Dan weet je ook bij wie je aan kunt kloppen voor hulp. Als thuiszorg kunnen we een deel van de zorgtaken overnemen en denken wij mee. We verwijzen ook naar het Mantelzorgtrefpunt waar je deel kunt nemen aan de nu online bijeenkomsten en waar je gebruik kunt maken van persoonlijke begeleiding.
De tweede lockdown duurt langer dan de eerste. Als mantelzorger kun je echt tegen je grenzen aanlopen. De dagopvang is nu gelukkig open gebleven. Wat kan het een verlichting geven om een dag bij te kunnen tanken. Hoe belangrijk is het om de mogelijkheid te hebben om een dag te rusten of een mooie wandeling te maken. Wandelen is één van de dingen die we nog wel kunnen en dat is zo ontspannend voor ons.
Door het beperken van bezoek zijn ouderen en zieken veel alleen. Het gebeurt nogal eens dat we als thuiszorg de eerste of enige zijn die ze op deze dag spreken. Cliënten zitten dan ook echt om een praatje verlegen. Daar nemen we zoveel mogelijk de tijd voor. Overdag bellen met vrienden of familie kan ook helpend zijn. We mogen elkaar niet fysiek begroeten of aanraken. Wat is het moeilijk om niet te mogen knuffelen met je geliefden! We zoeken als mensen naar emotionele geborgenheid. Sociale isolatie is voor ons mensen niet gemakkelijk. Dit kan leiden tot gevoelens van verdriet en eenzaamheid. We kijken met z’n allen uit naar een tijd waarin Corona alleen nog een herinnering is; waarin we onbezorgd elkaar kunnen ontmoeten. Een tijd waarin het weer mogelijk is om elkaar de hand te schudden en spontaan een knuffel te geven. We bewonderen de moed en het doorzettingsvermogen van de mantelzorgers die zich tot het uiterste inspannen om voor hun naaste te zorgen. Als Buurtzorg medewerkers willen we naast jullie staan en zoveel in ons vermogen ligt, met raad en daad bijstaan.
Joke de Jonge
Buurtzorg Lunteren-de Valk.
