Opeens ben je het: mantelzorger. Je neemt onbetaald en langdurig de zorg voor een zieke partner, familielid of vriend op je. Maar liefst 1 op de 3 volwassenen is mantelzorger. Mantelzorg kan vroeg of laat op je pad komen. Ondersteuning helpt de mantelzorger om de mantelzorgtaken te kunnen blijven doen. Je kunt bij verschillende organisaties terecht voor ondersteuning bij het zorgen voor iemand. Denk aan hulp en advies bij de verzorging, het organiseren van zorg, tijdelijk overdragen van zorg en voor jezelf zorgen. Mantelzorg kan op sommige momenten zwaar zijn. Het kost lichamelijk en emotioneel veel energie. Mantelzorg betekent niet alleen zorgen voor een ander, maar ook zorgen voor jezelf. Dit is misschien niet altijd even makkelijk, maar wel een voorwaarde om voor de ander te kunnen zorgen.
Hieronder vind je 10 tips die je kunnen helpen bij het mantelzorgen.
- informatie
Zorg dat je zoveel mogelijk informatie krijgt over de ziekte en de behandeling van je naaste. Deze Kennis van de ziekte en de gevolgen daarvan helpen je om de gedragingen beter te begrijpen en daar sneller en gemakkelijker mee om te gaan. Je weet beter hoe je het beste kunt handelen in bepaalde situaties.
Belangrijke websites voor het regelen van zorg, vergoedingen of over mantelzorg zijn bijvoorbeeld:
Patiëntenverenigingen voor informatie over de ziekte.
- Zorgdagboek
Als je zorg deelt, is het prettig om te weten welke afspraken zijn gemaakt, wie wat doet en hoe het met je naaste gaat. Het is dan handig om een (digitale) zorgdagboek bij te houden en dit met de andere mantelzorgers te delen. Zo kom je niet voor onverwachte verrassingen te staan. Ook is dit handig voor de dokter, zodat deze weet wat er aan de hand is.
Voorbeelden van digitale zorgdagboeken zijn: www.wehelpen.nl carenzorgt.nl en getfello.com
Er zijn ook app’s: ShareCare, Myinlife en Fello.
- Noodplan
Er zijn momenten waarop je als mantelzorger, wel of niet genoodzaakt, de hulp (tijdelijk) overdraagt aan anderen. Om ervoor te zorgen dat de cliënt de goede en geschikte hulp krijgt, is het verstandig om een noodplan op te stellen. Op deze manier kun je als mantelzorger gemakkelijk en overzichtelijk de zorgtaken overdragen aan anderen. In de bijlage vind je een voorbeeld van een noodplan. Het plan kun je altijd aanvullen naar jouw en de cliënt zijn of haar specifieke situatie en wensen. Bijlage Noodplan
- Gevoelservaringen delen
Het verlies van de gezondheid van je naaste kan moeilijk zijn om te verwerken en iedereen doet dit op een andere manier. Het belangrijkste is om niet alleen met je gevoelservaringen te blijven rondlopen. Je kunt dit met je huisarts bespreken en kijken hoe je daarin ondersteuning kunt krijgen. Door juist jouw ervaringsverhalen te delen krijg je steun en je ontmoet anderen met soortgelijke ervaringen. Zoals bijvoorbeeld de Mantelzorgtrefpunten die wij in Lunteren en in Ede Veldhuizen-Kernhem organiseren of de themabijeenkomsten. Meer informatie vind je in de agenda op deze site. Ook kun je contact opnemen met stichting Mantelzorgtrefpunt.nl. Kijk bij de welzijnsorganisatie in je buurt of er wat wordt georganiseerd of bij de wijk- of buurthuizen.
- Vraag om hulp
Als mantelzorger heb je het druk genoeg, want de zorg voor de ander kan soms zwaar zijn.
Netwerk
Voor jou als mantelzorger en je naaste waar je voor zorgt is een sociaal netwerk belangrijk. Een sociaal netwerk is een groep van mensen waarmee jij en je naaste een innige en langdurige band mee hebben, zoals bijvoorbeeld familieleden, vrienden, kennissen of buren. Durf om hulp te vragen bij familieleden, vrienden, kennissen of buren. Soms willen mensen graag helpen. Zij weten alleen niet of je dat ook wilt. Het is dan ook belangrijk om daarover te praten.
Extra zorg
Ook kun je extra zorg aanvragen. Bedenk welke extra zorg jij voor je naaste wilt ontvangen. Denk hierbij aan huishoudelijke hulp of persoonlijke verzorging. Vraag hiervoor een indicatie aan via de Wet Maatschappelijke Dienstverlening (WMO) van de gemeente. Kies vervolgens of je de extra zorg in de vorm van een persoonsgebonden budget (pgb) of zorg in natura wilt ontvangen.
Pgb is een bedrag waarmee je zelf zorg kunt kopen bij een zorgverlener . Het bedrag dat je krijgt is je budget. Jij dient zelf de administratie rondom de zorg te regelen.
Bij zorg in natura contracteert de gemeente, het zorgkantoor of de zorgverzekeraar de zorgaanbieders en ondersteuning. Ook regelt de gemeente of het zorgkantoor de administratie daaromheen. Je maakt met de zorgaanbieder afspraken over de manier waarop je zorg en ondersteuning krijgt.
Mantelzorgmakelaar
Een mantelzorgmakelaar helpt je met het maken van een overzicht van alles wat er moet gebeuren. Ook neemt de makelaar taken van jou over, zoals het bijhouden van administratie of het aanvragen van een persoonsgebonden budget (pgb). Ook helpt de mantelzorgmakelaar je met het voorbereiden van belangrijke gesprekken met organisaties of instellingen. Via je zorgverzekering kun je navragen of de kosten voor de mantelzorgmakelaar worden vergoed. Zo niet, dan zul je deze zelf dienen te betalen.
Particuliere zorg
Particuliere zorgbureaus bieden veel soorten hulp en diensten aan tegen betaling. Denk bijvoorbeeld aan hulp in de huishouding, thuisverpleging, hulp na een operatie, af en toe een wandelingetje maken met degene waar je voor zorgt of iemand die met je meegaat boodschappen doen.
Enkele voorbeelden van organisaties die dit soort hulp geeft zijn: www.seniorservice.nl, www.saaraanhuis.nl, www.vertroeteljeouders.nl, www.mantelaar.nl, www.stichtingdezorghulp.nl of www.zorgmies.nl.
Soms is een vergoeding van de kosten mogelijk. Kijk op de website www.regelhulp.nl voor de vergoedingen.
De website www.nationalehulpgids.nl is heel handig om snel hulp te vinden. Denk aan hulp in de huishouding, hulp bij de boodschappen en de persoonlijke verzorging of dagopvang.
Vrijwillige zorg
Bij welzijnsorganisaties zijn er soms maatjesprojecten. Een vrijwilliger die je naaste meeneemt voor een wandeling of je komt bezoeken. Je kunt bij deze organisaties eventueel een maatje aanvragen.
Handen in Huis regelt met enthousiaste vrijwilligers in heel Nederland 24-uurs mantelzorgvervanging in die situatie waar de hulpvrager zonder de hulp niet alleen thuis kan blijven. Voor meer informatie www.handeninhuis.nl
Respijtzorg
Respijtzorg is zorg die iemand anders tijdelijk overneemt. Vraag respijtzorg bijvoorbeeld aan in de vorm van een dagopvang of logeeropvang. Zo heb jij even ruimte voor jezelf om even bij te komen. Logeeropvang geeft je de ruimte om een paar dagen weg te gaan. Respijtzorg vraag je aan via de Wet Maatschappelijke Dienstverlening (WMO) van de gemeente. Meer informatie over Respijtzorg in het artikel Uitgelicht: Respijtzorg wat is het?
Persoonlijke coach
Zorgen voor je naaste is voor jou als mantelzorger een geestelijke belasting. Dit komt doordat je relatie verandert met degene voor wie je zorgt. Het is goed om dit te delen en met iemand daarover te praten. Geef bij je huisarts aan dat je behoefte hebt aan een coach of psycholoog. De huisarts stuurt je dan door naar de juiste persoon.
Vergoeding zorgverzekering
Extra hulp hoef je niet altijd zelf te betalen. Informeer daarom altijd bij jouw zorgverzekering wat zij vergoeden aan mantelzorg. Denk bijvoorbeeld aan een vergoeding voor gesprekken met een psycholoog of voor een mantelzorgmakelaar.
- Werksituatie
Werk en mantelzorgen kan een lastige combinatie zijn. Bespreek met je werkgever wat er mogelijk is om het mantelzorgen te kunnen volhouden. Denk bijvoorbeeld aan aangepaste werktijden of zorgverlof. Bekijk bijvoorbeeld de websites www.mantelzorgpower.nl en www.werkenmantelzorg.nl.
- Mantelzorgvergoeding
Mantelzorg is onbetaald werk. Toch bestaan er verschillende vergoedingen waar je misschien wel recht op hebt. Op de website van de Rjksoverheid van de kun je meer hierover lezen en bekijken welke situatie voor jou van toepassing is. Bekijk bijvoorbeeld de website www.regelhulp.nl.
- Compliment
Voor anderen is het soms vanzelfsprekend dat je voor je naaste zorgt. Hierdoor krijg je jammer genoeg niet vaak een compliment. Als mantelzorger heb je de neiging om jezelf weg te cijferen. Een compliment geeft je vaak energie en je voelt je gewaardeerd. Het is bijzonder dat je voor je naaste zorgt en dat verdient een compliment! Ontvang daarom deze opstekers: je bent goud waard, wat fijn dat jij er bent, dank je wel dat jij er voor mij bent, bedankt want je bent er altijd als ik je nodig heb, ik waardeer het wat je voor me doet, het is fijn om bij je te mogen zijn.
- Overbelasting
Zorgen voor je naaste kan soms lichamelijk en geestelijk zwaar zijn. Je draagkracht voelt op sommige momenten als een draaglast. Neem signalen van overbelasting of oververmoeidheid serieus. Maak regelmatig tijd vrij voor ontspanning, zoals een wandeling of uitstapjes met vrienden of familie. Zo voorkom je dat je in een isolement komt of in een sleur raakt. Hierbij een aantal tips op een rijtje:
- Blijf leuke dingen doen.
- Onderhoud je sociale contacten.
- Stel duidelijke doelen zodat je het overzicht houdt.
- Bewaak je grenzen.
- Wees je bewust van het gevaar voor overbelasting.
- Durf hulp te vragen.
- Vertrouw op de kennis en kunde van anderen.
- Positieve instelling
Het is begrijpelijk dat je je zorgen maakt om de situatie van je naaste. Piekeren, over wat er is geweest of wat er kan gebeuren, zorgt ervoor dat je de huidige situatie niet gemakkelijk kunt accepteren. Negatieve gedachten geven je een naar gevoel. Een positieve instelling zorgt dat je minder stress ervaart. Hierdoor maak je je immuunsysteem sterker en dat is goed voor je gezondheid. Goede redenen om negatieve gedachten om te zetten in positieve gedachten! Een positieve houding maakt je situatie dragelijker en deze houding draagt positief bij aan de gemoedstoestand van je naaste.
Hierbij enkele tips:
- Denk aan de blijmakers van deze dag.
- Zoek steun bij positief ingestelde mensen.
- Kies zelf voor gelukkige momenten.
- Denk niet ja maar of ik doe het nooit goed, maar denk ja ik kan het.
- Wees aardig voor de ander en voor jezelf.
- Pak rustmomenten.
- Bedenk wat jij graag wilt.
- Lach om jezelf, maak grapjes en heb plezier in kleine of grote dingen.
© Mantelzorgtrefpunt.nl